Çocuk eğitiminde 0-4 yaş arası önemli
Adem Güneş
Adem Güneş, Türk insanının kendi değerleriyle barışık bir
çocuk terbiyesi yöntemi geliştirmesini “Anadolu pedagojisi” olarak
adlandırıyor..
www.dunyabizim.com
Çocuk gelişimi ve eğitimiyle ilgili kitapları okumaya ve araştırmalar yapmaya oğlum daha dünyaya gelmeden önce başladım. İyi ki de öyle yapmışım, çocuk eğitimi kulaktan dolma bilgilerle tamamlanacak bir süreç değildir zira.
Çocuğumu kimselere emanet etmeden bizzat kendim büyütmek istediğim için iş hayatıma ara verme kararı almıştım. Yazık ki başta kadınlar olmak üzere birçok insan, meslek sahibi ve okumuş bir kadının çocuk için kariyerini bırakmasını pek tuhaf buldu. Anneanneye veya başka birine bırakılamaz mıydı sanki?
Ben aldığım karardan memnun da olsam, bu kararın doğruluğuna inanıp içselleştirsem de, bu tür yorumlardan rahatsız oluyordum ister istemez. Yabancı (gayrimüslim) yazarların çocuk ve annelik üzerine yazdıkları kitapların büyük çoğunluğu da çalışan anneler ve kreşlere yahut bakıcılara bırakılan bebeklerden yanaydı. Anneliği işten arta kalan zamana sıkıştıran bu kitaplar istediğim şeyi vermiyordu maalesef.
Çok şükür anneliği kutlu bir vazife sayan, aileyi ve çocuğu önemseyen bir pedagogla tanışmam uzun sürmedi. Avrupa’daki çocuk terbiye modellerini bizzat yerlerinde gözlemleyen, pedagojide kültürler arası farklılıkların önemini ısrarla vurgulayan, “Anadolu pedagojisini” yani bizim topraklarımızda mevcut olan çocuk terbiyesini esas alan Adem Güneş’in kitaplarında aradığım birçok şeyi buldum.
Adem Güneş, Türk insanının kendi değerleriyle barışık bir çocuk terbiyesi yöntemi geliştirmesini “Anadolu pedagojisi” olarak adlandırıyor. Dolayısıyla kitaplarındaki anneler Anadolu annesi ve çocuklar da Anadolu çocukları.
Çocuk eğitiminde 0-4 yaş arası önemli
Yazarın Annelik Sanatı adlı kitabında anneliği bir sanat olarak nitelemesi bile annelere yaptıkları işin hiç de basit bir iş olmadığını baştan söylüyor. Annelik öylesine önemli bir toplumsal roldür ki, bir annenin anneliğini yerine getirebilmesi için etrafındaki insanların ona gereken şartları ve ortamı elbirliğiyle sunmaları gerekir. Annenin sırtındaki diğer yükler ne kadar hafifletilirse, anne çocuğu için o ölçüde verimli olabilir ve ona gereken terbiyeyi verebilir.
Anneyi bebeğinden ayırıp zorla çalışma hayatına iten diğer pedagogların aksine Güneş, bir annenin ilk dört yılda bebeğini terk etmemesi gerektiğini, aksi takdirde bunun çocuk üzerinde büyük sıkıntılara yol açabileceğini ısrarla söylüyor. Çocuklar anneye en çok 0-4 yaş arası dönemde ihtiyaç duyarlar ve bu dönem ne kadar ilgiyle ve şefkatle geçirilirse anne-çocuk arasındaki bağ sağlam ve çocuğun kendine güveni de tam olur.
Adem Güneş, annelere çocuklarından önce kendilerini tanıtarak çok farklı ve faydalı bir yaklaşım izliyor bana kalırsa. Zaten anne kendini tanımadan, kendini eğitmeden çocuk gibi hassas bir varlığı nasıl tanır ve eğitir ki?
Doğru bildiğimiz ne çok yanlış varmışAdem Güneş’in Çocuk Terbiyesinde Doğru Bilinen Yanlışlar kitabını okuduktan sonra ise, çocuk terbiyesi ile ilgili bir çok şeyi yanlış bildiğimizi anladım. Örneğin çocuğa baba kızdığında annenin de babaya arka çıkması ve çocuğu hatasıyla baş başa bırakması gerektiğini düşünürdük hep. Yanılmışız! Şayet anne de çocuğu iter, o da sahip çıkmazsa, çocuk daha çok çaresiz kalıp nereye gideceğini bilemezmiş. Doğru davranış ise, çocuğa şefkat gösterip, itmeden ve kırmadan ona kendisinin hatalı olduğunu göstermek.
Bu sadece bir örnek, bunun gibi daha nice doğru bildiğimizi sandığımız yanlışlar var kitapta. Cinsel eğitim yerine mahremiyet eğitiminin verilmesi belki en çarpıcı örneklerden biri. Çocuğa kendine güvenmeyi öğretmek değil de Allah’a güvenmeyi öğretmek, Batının bireyci ve ben-merkezli düşünce biçimine ters, Müslümanın düşünce yapısıyla ise birebir örtüşen bir metot. Allah’la korkutmak ise yapılan en yaygın yanlışlardan maalesef. Oysa çocuk Allah sevgisiyle büyütülmeli, merhametli bir Allah tanımalı.
Adem Güneş, aslında çocuğun fıtratını bozmadan, onun özel yaratıldığını hatırlayarak eğitmenin yöntemlerini sunuyor. Çocuğu baskılamak ve zorlamak yerine onun ihtiyaçlarını hissetmek ve anlamaktan geçiyor Anadolu pedagojisine göre eğitim. Alabildiğine ben-merkezci ve etken bir çocuk yerine, edilgen ve kolektif olmayı becerebilen çocuklar yetişmesine katkıda bulunmak istiyor.
Adem Güneş’in çocuk terbiyesiyle ilgili yayınlanmış başka kitapları da var. Keza Adem Güneş’in, ebeveynlerin kafalarındaki her tür soruyu sorabilecekleri ve cevap bulabilecekleri son derece kapsamlı bir web sitesi de mevcut.
Çocuğunu Batılı terbiye modellerine göre değil, Anadolu topraklarının Müslümanca yöntemlerine göre yetiştirmek isteyen tüm anne babaların okuması gerektiğini düşünüyorum bu kitapları.
Sare Şanlı yazdı
